Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh tiền thân là Trường Đại học Sư phạm Sài Gòn. Trường được thành lập vào ngày 27/10/1976 theo Quyết định số 426-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Năm 1995: Trường là thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
Năm 1999: Chính phủ quyết định tách Trường ra khỏi Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh để xây dựng Trường Đại học Sư phạm trọng điểm ở phía Nam.
Hiện nay, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh có 22 Khoa, 01 tổ trực thuộc; 14 Trung tâm; 01 Viện nghiên cứu Giáo dục; 01 Trường Trung học Thực hành; 01 Nhà xuất bản; 14 Phòng, Ban; 05 cơ sở đào tạo và phục vụ đào tạo; 41 ngành đào tạo ở trình độ Đại học, trong đó có 22 ngành đào tạo giáo viên và 19 ngành khác; 26 chuyên ngành Thạc sĩ, 10 chuyên ngành Tiến sĩ; Có 3 Giáo sư và 29 Phó Giáo sư, 199 Tiến sĩ và Tiến sĩ khoa học, 382 Thạc sĩ trong tổng số 789 cán bộ, viên chức (tính đến ngày 05/9/2022).
Trường là 1 trong 22 trường Đại học trọng điểm Quốc gia và là 1 trong 2 trường Đại học Sư phạm trọng điểm của cả nước, đóng vai trò nòng cốt, đầu tàu đối với hệ thống các trường sư phạm và phổ thông ở phía Nam. Được Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương tặng nhiều Bằng khen cho các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, phong trào, đoàn thể của Trường.
Qua suốt chiều dài 46 năm hình thành và phát triển, Trường vinh dự nhận được những phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng: Huân chương Lao động hạng Ba năm 1986; Huân chương Lao động hạng Nhất năm 1996; Huân chương Lao động hạng Ba năm 2007.
